I
SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA
1. Wszechstronny rozwój sprawności kondycyjno-koordynacyjnej. 2. Kształtowanie sprawności ogólnej i specjalnej. 3. Nauczanie i doskonalenie umiejętności technicznych i taktycznych. 4. Przygotowanie do udziału w zawodach sportowych szkolnych i międzyszkolnych. 5. Rozbudzenie wśród młodzieży potrzeby ruchu i aktywnego wypoczynku. 6. Nabycie umiejętności samodzielnego organizowania i sędziowania zajęć rekreacyjno-sportowych i sportowych. 7. Wyposażenie uczniów w wiadomości dotyczące bezpiecznej organizacji zajęć rucho-wych. 8. Przekazywanie wiedzy na temat organizmu ludzkiego i jego obiektywnych potrzeb rozwojowych. 9. Kształtowanie prawidłowej postawy ciała. 10. Kształtowanie postawy współdziałania zespołowego i wzajemnej współodpowiedzial-ności. 11. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za życie i zdrowie własne oraz drugiego człowieka. 12. Rozwijanie inwencji twórczej ucznia. 13. Kształtowanie świadomości historycznej.
II
ZADANIA SZKOŁY
1. Stwarzanie warunków do doskonalenia sprawności i kondycji fizycznej. 2. Dostarczyć niezbędnych wiadomości oraz kształtować umiejętności wykorzystywania ich do pracy nad rozwojem fizycznym. 3. Tworzenie warunków zapewniających prawidłowy rozwój fizyczny, umysłowy oraz spo-łeczny. 4. Doskonalenie i rozwijanie umiejętności dotyczących ochrony swojego zdrowia i prawi-dłowego rozwoju organizmu. 5. Motywowanie do przestrzegania zasad higieny osobistej. 6. Kształtowanie odpowiedzialnej postawy za zdrowie i życie własne i innych. 7. Zapewnić i uczyć życia w atmosferze życzliwości, akceptacji i szacunku dla siebie i in-nych.
III
ZADANIA KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA
A. Kształtowanie umiejętności TECHNIKA 1. Sposoby poruszania się po boisku: a) bieg b) start c) krok dostawny d) krok podwójny e) doskok f) rozbieg 2. Odbicia piłki w postawach: a) odbicia piłki sposobem górnym oburącz w postawie wysokiej b) odbicia piłki sposobem górnym oburącz w postawie niskiej c) odbicia piłki sposobem dolnym oburącz w postawie niskiej d) odbicia piłki w wyskoku e) odbicia piłki w padzie przodem f) odbicia piłki w padzie bocznym g) odbicia piłki w padzie tyłem h) odbicia piłki w rzucie przodem 3. Zagrywka tenisowa: • dolna • pewna • celna - kierowanie piłek w najtrudniejsze do odbioru strefy boiska • szybująca • silna
4. Odbiór zagrywki: • odbicie piłki sposobem oburącz dolnym przed sobą • odbicie piłki sposobem oburącz dolnym z boku • zejście z linii i odbicie piłki sposobem oburącz dolnym z boku • odbicie piłki sposobem górnym w postawie wysokiej • odbicie piłki sposobem górnym w postawie niskiej 5. Wystawienie: • długie, średnie, krótkie • szybkie, wolne • w przód, w tył i nad siebie • wzdłuż siatki, z głębi pola • niskie, półwysokie, wysokie 6. Atakujące uderzenie: a) zbicia dynamiczne • zbicie z lewego skrzydła po skosie • zbicie z lewego skrzydła po prostej • zbicie z prawego skrzydła po skosie • zbicie z prawego skrzydła po prostej • zbicie ze środka ataku • zbicie z linii ataku
b) kiwnięcie • obok rąk blokujących (w prawo lub w lewo) • za blokujących • między ręce blokujących • na ręce opadających blokujących c) zbicie plasowane 7. Blokowanie: • pojedyncze • podwójne • z miejsca • z rozbiegu 8. Przyjęcie w polu: • przyjęcie piłki łatwej • przyjęcie piłki trudnej • przyjęcie piłki po czystym ataku • przyjęcie piłki po odbiciu jej po bloku
TAKTYKA 1. Atak: a) system par-3A+3W, 4A+2W; • wystawa ze środka ataku • wystawa ze skrzydła(prawego i lewego) b) system czwarty w ataku • wejście zawodnika wystawiającego z prawej obrony • wejście zawodnika wystawiającego ze środka obrony • wejście zawodnika wystawiającego z lewej obrony c) kontratak - po piłce łatwej i trudnej
2. Obrona: a) asekuracja środkiem b) asekuracja odpowiednim skrzydłem 3. Małe gry: • gra pojedyncza na boisku 3 x 6m - na jedno, dwa lub trzy odbicia • gra dwójkami na boisku o wymiarach 4,5 x 9m, 4,5 x 12m - na trzy odbicia • gra trójkami na boisku o wymiarach 4,5 x 12m, 6 x 14m - na trzy odbicia 4. Fragmenty gry. 5. Gry szkolne. 6. Gry właściwe.
B. Kształtowanie sprawności kondycyjno-koordynacyjnej
1. Kształtowanie szybkości przez: • starty z różnych pozycji wyjściowych • biegi w szybkim i zmiennym tempie na różnych odcinkach • biegi sztafetowe • gry i zabawy kształtujące refleks • szybkie zmiany pozycji • wykonywanie różnorodnych ćwiczeń w krótkim czasie z maksymalną szybko-ścią
2. Kształtowanie wytrzymałości przez: • marszobiegi • bieg ciągły truchtem • biegi przełajowe • kształtowanie wytrzymałości poprzez wielokrotne powtarzanie ćwiczeń do-skonalących siłę, skoczność, szybkość, zwinność.
3. Kształtowanie siły przez: • rzuty piłkami lekarskimi( 2-5 kg); • ćwiczenia z zastosowaniem piłek lekarskich • dźwiganie i przenoszenie ciężarów na krótkich odcinkach • ćwiczenia siłowe ze współćwiczącym • wspinanie się na przyrządy typowe i nietypowe • ćwiczenia z pokonywaniem ciężaru własnego ciała • skłony, opady, skręty, skrętoskłony
4. Kształtowanie skoczności przez: • wieloskoki jednonóż i obunóż • skoki wolne przez przyrządy typowe i nietypowe • skoki przez przeszkody jednonóż i obunóż • skoki dosiężne z miejsca i z rozbiegu • skok w dal z miejsca • ćwiczenia skocznościowe z różnymi przyborami(np. skakanka, piłka lekarska, płotki lekkoatletyczne) • gry i zabawy o charakterze skocznościowym
5. Kształtowanie zwinności przez: • szybkie zmiany pozycji, ułożenia ciała, kierunku poruszania się • pokonywanie przeszkód różnymi sposobami np. ominięcia, wyminięcia, obie-gnięcia • łączenie różnych czynności ruchowych • tory przeszkód • gry i zabawy o charakterze zwinnościowym
6. Kształtowanie równowagi przez: • wchodzenie na przeszkody i przechodzenie przez przeszkody ustawiane w róż-nych płaszczyznach i na różnej wysokości • wchodzenie, wbieganie, zbieganie po płaszczyźnie o różnym kącie nachylenia • ćwiczenia ze zmianą płaszczyzny podparcia(np. przejścia po odwróconej ła-weczce gimnastycznej)
5. Przekaz wiadomości
• wpływ ćwiczeń fizycznych na rozwój organizmu • wpływ ruchu na adaptację organizmu do wysiłku(układ ruchowy, oddechowy, krążenia, nerwowy) • właściwy strój do ćwiczeń • czystość i higiena osobista warunkiem zdrowia • zasady bezpiecznego zachowania się na zajęciach ruchowych • prawidłowe przygotowanie organizmu do wysiłku (rola rozgrzewki) • pokonywanie lęku przed zadaniem ruchowym • wypoczynek czynny i bierny, różnice, zasady stosowania w życiu codziennym • sposoby spędzania czasu wolnego • racjonalne odżywianie jako nie zbędny element prawidłowego funkcjonowania organizmu • patologie sportu wyczynowego • doping w sporcie • wpływ środków farmakologicznych na rozwój organizmu • aktywność ruchowa jako alternatywa dla wszelkiego rodzaju odżywek • znaczenie kształtowania różnych cech motorycznych • prawidłowe rozumienie pojęć: szybkość, siła, wytrzymałość, zwinność, rów-nowaga, koordynacja ruchowa, rytm • wskazanie wpływu wykonywanych zadań ruchowych na rozwój sprawności kondycyjno-koordynacyjnej • zapoznanie uczniów z różnymi testami sprawnościowymi • przepisy gry w piłkę siatkową • zasady bezpiecznej organizacji zajęć ruchowych • kultura uczestnictwa w różnych formach aktywności ruchowej (kultura kibi-cowania, przestrzeganie zasad „fair pley” • prawidłowa terminologia sportowa (nazwy-przyrządów, przyborów, ćwiczeń)
6. Działania wychowawcze.
• powierzanie odpowiedzialnych funkcji (pełnienie przez ucznia roli organizato-ra-pomocnika, pomoc ucznia podczas wykonywanego zadania) • egzekwowanie zasad bezpieczeństwa podczas zajęć i zawodów sportowych • kształtowanie pozytywnych postaw uczniów do ćwiczeń ruchowych czasie wolnym od zajęć szkolnych • rozwijanie umiejętności organizowania bezpiecznego miejsca do ćwiczeń • rozwijanie odwagi i śmiałości podczas wykonywania różnych zadań rucho-wych • rozwijanie poszanowania sprzętu i bazy szkoły • wdrażanie do współdziałania w zespole • przestrzeganie zasad „fair play” w czasie ćwiczeń i zawodów sportowych • współpraca i pomoc uczniów w organizacji zajęć • wzajemna pomoc podczas wykonywania ćwiczeń • samoocena sprawności fizycznej na podstawie wykonywanych ćwiczeń i za-dań, prób i testów. • zapoznanie z pisaniem protokołów meczowych i sędziowaniem • samoocena poprawności wykonywanych zadań • wdrażanie do samodyscypliny w czasie zajęć
IV
OPIS PROCEDUR OSIĄGANIA CELÓW
1. Zajęcia pozalekcyjne powinny być tak prowadzone, aby zapewnić uczniom całkowite bezpieczeństwo, odpowiednie warunki higieniczne, dużo ruchu oraz atrakcyjność i efektywność ćwiczeń. 2. Metody i formy organizacyjne zajęć dostosować do możliwości rozwojowych uczniów. 3. Stawiać przed uczniami różnorodne zadania. 4. Powierzać uczniom różne funkcje i zadania. 5. Eksponować indywidualne możliwości ucznia. 6. Stosować indywidualizację oddziaływań dydaktyczno-wychowawczych. 7. Wyzwalać i rozwijać inwencję twórczą ucznia. 8. Przygotować uczniów do samokontroli i samooceny sprawności fizycznej. 9. Udział w zawodach sportowych szkolnych i międzyszkolnych. 10. Organizować zawody szkolne i międzyszkolne
V
OPIS ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Po zrealizowaniu programu uczeń powinien:
1. Umieć stosować zasady bezpieczeństwa podczas zajęć i zawodów sportowych. 2. Umieć dbać o higienę osobistą i zdrowie. 3. Rozumieć i stosować na co dzień zasady zdrowego stylu życia. 4. Umieć stosować ćwiczenia kształtujące prawidłową postawę ciała oraz sprawność kondy-cyjną i koordynacyjną. 5. Umieć dokonać samooceny sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych. 6. Opanować umiejętności techniczne i taktyczne z piłki siatkowej. 7. Uczestniczyć w zawodach sportowych szkolnych i międzyszkolnych. 8. Powinien posiadać umiejętności zorganizowania i przeprowadzenia zawodów sportowych w piłkę siatkową. 9. Znać przepisy gry w piłkę siatkową. 10. Posiadać umiejętności sędziowania. 11. Rozumieć znaczenie kształtowania różnych cech motorycznych. 12. Umieć przeprowadzić i dobrać ćwiczenia kształtujące, przygotowujące organizm do więk-szego wysiłku fizycznego. 13. Znać i przestrzegać zasad kulturalnego kibicowania. 14. Umieć odpowiednio zachować się w sytuacjach zwycięstwa i porażki oraz przestrzegać zasady „fair play”.
Po zrealizowaniu programu uczeń potrafi wykonać:
prawidłowe poruszanie się po boisku odbicia piłki sposobem górnym w postawie wysokiej i niskiej odbicia piłki sposobem dolnym zagrywkę sposobem dolnym i górnym w określone miejsce boiska przyjąć piłkę z zagrywki i nagrać w określone miejsce wystawienie piłki zbicie dynamiczne i kiwnięcie zastawienie pojedyncze i podwójne zastosować poznane elementy techniczne w grze właściwej małe gry 2x2, 3x3 grę systemem par 4A + 2W asekurację środkiem
VI
SPOSÓB POMIARU OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
1. Sprawność ogólna: • bieg 2 x15m - uczeń na sygnał wybiega, obiega stojak i wraca. Wynik próby stanowi czas uzyskany podczas pokonania trasy. • uginanie ramion w podporze przodem „pompki” - ćwiczący uginając ramiona dotyka klatką piersiową podłogi. Wynik próby stanowi liczba prawidłowych „pompek”. • bieg zygzakiem „koperta” - ćwiczący obiega trzykrotnie „kopertę (5m x 3m). Wynikiem próby jest czas prawidłowego obiegnięcia „koperty”. 2. sprawność specjalna: • poruszanie się po boisku - próbę wykonuje się na jednej połowie boiska. Śred-nica wszystkich kół wynosi 1 m. Środkiem koła jest linia boiska lub narożnik boiska. Szerokość bramki nad kołem D wynosi 1,5 m a wysokość 1,2 m. Bramka jest zamknięta sznurkiem. Na wysokości 30 cm nad siatką (243cm) rozpięta jest linka. Wykonujący próbę stoi w kole A, na sygnał biegnie do koła B i siada bez pomocy rąk. Wstaje dowolnie i krokiem dostawnym porusza się do koła C, dalej biegnie przodem do koła D, przechodzi pod bramką, biegnie do koła E. Dalej porusza się krokiem dostawnym, wyskakuje w kole F i dotyka linki nad siatką ( jak do bloku), dalej porusza się krokiem dostawnym do koła G, gdzie również wykonuje wyskok. Odcinek G-A biegnie tyłem. Wynikiem próby jest czas uzyskany podczas prawidłowego pokonania trasy.
• próba zagrywki - pół boiska do siatki dzielimy liniami:
4 pkt. 2 1 2 3
Z miejsca zagrywki wykonać 10 zagrywek sposobem górnym. Jeśli piłka spadnie na linię oddzielającą dwa pola, wówczas sumujemy punkty obu pól i dzielimy przez dwa. Wynikiem próby jest suma punktów. • próba techniki odbicia piłki z poruszaniem się - pół boiska do siatki dzielimy liniami na 9 kwadratów o boku 3 m i są ponumerowane:
1 8 6 5 2 3 7 4
Ćwiczący staje w polu nr 1. Na sygnał podrzuca piłkę i odbijając ją pal-cami oburącz nad głową porusza się kolejno do pola nr 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8. Każ-de wejście do pola musi być zaakcentowane dwoma stopami. Jeśli ćwiczący zgubi piłkę musi ją złapać i z tego samego miejsca, w którym zostało przerwa-ne ćwiczenie kontynuuje je dalej. Wynikiem próby jest osiągnięty czas, jaki uczeń uzyskał pokonując prawidłowo trasę. • próba skoczności - ściana z namalowaną skalą centymetrową. Uczeń staje przy ścianie, zaznaczamy wysokość na wyciągnięcie ręki, dodajemy 50 cm i zazna-czamy kredą. Z tej samej pozycji należy wykonać jak najwięcej wyskoków po-nad wyznaczoną linię w ciągu 30 sek. Wynikiem próby jest liczba wyskoków dosiężnych wykonanych powyżej wyznaczonej linii w czasie 30 sek.
Pomiar dokonywany jest dwa razy w roku - w grudniu i w maju.
VII
EWALUACJA PROGRAMU 1. Zorganizowanie turniejów w piłkę siatkową chłopców. 2. Udział w zawodach międzyszkolnych na różnych szczeblach. 3. Zorganizowanie i przeprowadzenie przy współudziale uczniów szkolnej ligi, turniejów oraz zawodów międzyszkolnych w piłkę siatkową.
Mirosław Rolka |